Sau giai đoạn bùng nổ du lịch hậu Covid-19, giá vé máy bay toàn cầu đã hạ nhiệt từ mức đỉnh do nhu cầu giảm ở châu Âu và Á. Trước đó giá vé máy bay luôn ở mức cao. Nhưng kể từ đầu năm 2024 giá vé máy bay toàn cầu qua đỉnh và có nhịp điều chỉnh hợp lý hơn.
Xu hướng “du lịch bằng mọi giá” đã cân bằng, theo các nhà phân tích, giới đầu tư và lãnh đạo doanh nghiệp hàng không. Nhiều người trong ngành thừa nhận khách hàng đang ngày càng nhạy cảm hơn với giá cả khi họ phải vật lộn với lạm phát khiến chi phí sinh hoạt tăng cao.
CEO Ryanair Michael O’Leary cảnh báo giá vé sẽ tăng ít hơn dự kiến, khiến cổ phiếu hãng hàng không giá rẻ châu Âu này giảm giá. “Có một chút ngạc nhiên là giá cả không hề tăng lên và chúng tôi không chắc liệu đó chỉ là tâm lý của người tiêu dùng hay suy thoái kinh tế trên khắp châu Âu”, O’Leary nói.
Giá vé máy bay toàn cầu qua đỉnh sau khoảng thời gian tăng cao
Trong 4 tháng đầu năm, giá vé máy bay không đổi trên toàn khối so với cùng kỳ năm 2023, theo dữ liệu của hãng nghiên cứu ForwardKeys. Các nhà kinh tế cho rằng giá vé máy bay châu Âu hạ nhiệt cho thấy thu nhập và tiết kiệm của người châu Âu giảm, khiến họ tìm kiếm những lựa chọn bình dân hơn khi du lịch.
Natalia Lechmanova, chuyên gia kinh tế của Mastercard cho biết các điểm đến rẻ hơn như Thổ Nhĩ Kỳ, Romania và Balkan đang ngày càng phổ biến đối với du khách châu Âu để thay thế cho Pháp hoặc Italy. “Mặc dù vẫn quan tâm đến du lịch, nhưng người tiêu dùng châu Âu nói riêng rất nhạy cảm về giá”, bà nhận định.
Dữ liệu từ Ủy ban Du lịch châu Âu dự báo chi tiêu du lịch tại EU sẽ đạt 742,8 tỷ euro (803 tỷ USD) năm nay, tăng 14,3% so với 2023. Nhưng nó phần lớn thúc đẩy bởi những khách du lịch Mỹ giàu có chứ không phải người dân sở tại.
Tại châu Á-Thái Bình Dương, giá vé máy bay 4 tháng đầu năm giảm 16%, mức lớn nhất trong các khu vực trên thế giới, theo ForwardKeys.
Tuần trước, Singapore Airlines công bố lợi nhuận hàng năm kỷ lục nhưng tăng trưởng lợi nhuận ròng đã đi xuống trong ba quý liên tiếp. Họ dự báo lượng hành khách sẽ giảm hơn nữa khi các hãng hàng không mở rộng công suất.
Ronald Lam, CEO Cathay Pacific tại Hong Kong tin rằng cung – cầu sẽ tự cân bằng. “Giá vé máy bay sẽ tiếp tục bình thường hóa trong suốt năm 2024″, ông nói.
Du lịch tới các thị trường như châu Âu, Mỹ, Australia, Trung Quốc vẫn chưa hồi phục. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang trì trệ và các chuyến bay quốc tế vẫn ở mức khoảng 70% so với mức trước dịch. Riêng công suất đường bay Mỹ – Trung chỉ mới đạt 16,5%.
Tập đoàn Du lịch Flight Center cho biết giá vé máy bay quốc tế bán tại Australia đã giảm 12,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong ba tháng đầu năm. Tuy nhiên, giá vé ở châu Á – Thái Bình Dương vẫn tăng hơn 7% so với năm 2019.
Ngoài châu Âu và Á, châu Phi cũng chứng kiến giá vé máy bay qua đỉnh. Riêng khu vực châu Mỹ vẫn giữ mức cao, theo ForwardKeys. Khi người châu Âu tìm cách tiết kiệm, chi tiêu tiêu dùng của người Mỹ đang tăng lên, với nhu cầu đặc biệt mạnh mẽ đối với du lịch cao cấp.
Theo Viện Kinh tế Mastercard, khoảng 16 triệu người Mỹ đã đi du lịch nước ngoài trong quý I/2024, vượt qua số lượng trước đại dịch và lập kỷ lục mới. Theo các chuyên gia, thị trường lao động mạnh mẽ đang giúp người tiêu dùng Mỹ duy trì mức chi tiêu cao hơn, bất chấp tiết kiệm hộ gia đình có giảm.
Dữ liệu thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ của Bank of America cho thấy, chi tiêu du lịch trung bình của mỗi hộ gia đình Mỹ trong 5 tháng đầu năm chỉ giảm 1,5% so với cùng kỳ 2023, nhưng cao hơn 13% so với 2019.
Jamie Lindsay, nhà đầu tư hàng không tại Quỹ Artemis, cho biết giá vé máy bay sụt giảm ở châu Âu và châu Á sẽ không dẫn đến suy thoái toàn ngành. “Chẳng phải giá vé đang giảm khắp mọi nơi và là bình thường hóa”, bà đánh giá.
Trước đó thị trường hàng không Việt Nam cũng ghi nhận giá vé dịp cao điểm hè hạ nhiệt, kích thích nhu cầu đi lại và thị trường du lịch trong nước.
Các hãng tung thêm hàng trăm nghìn vé máy bay đêm bằng nửa giá ban ngày trên các chặng Hà Nội – Đà Nẵng, Phú Quốc, giúp mặt bằng vé cao điểm hè hạ nhiệt.
Giá vé từ Hà Nội, TP HCM đi nhiều các điểm du lịch như Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc… dịp cao điểm hè bắt đầu giảm so với trước.
Theo khảo sát ngày 16/5, trên chặng Hà Nội/TP HCM – Đà Nẵng, vé một chiều của Vietnam Airlines bay đợt hè rẻ nhất từ 1,2 triệu đồng trở lên (gồm thuế, phí). Mức này áp dụng với giờ bay đêm các ngày từ Chủ nhật đến thứ 4 hàng tuần giai đoạn tháng 6-8. Giá này ít hơn khoảng 600.000 đồng so với vé thấp nhất của các chuyến cùng hành trình vào ngày cuối tuần.
Tương tự, vé bay đêm của Vietjet, Vietravel Airlines các ngày đầu tuần có giá từ 1,2 triệu đồng trở lên (gồm thuế, phí).
Vé máy bay đêm của Vietnam Airlines rẻ hơn khoảng 30% so với mức trung bình hãng này bán trên chặng Hà Nội/TP HCM – Đà Nẵng trong 4 tháng đầu năm nay. Còn giá vé của Vietjet dịp hè thấp hơn khoảng 20%, Vietravel Airlines 14%.
Hành trình Hà Nội – Nha Trang, vé một chiều của Vietnam Airlines hạ còn từ 1,65 triệu đồng, thấp hơn nửa triệu đồng so với chuyến bay giờ đẹp. Trong khi 4 tháng đầu năm, giá trung bình trên chặng này ở mức 2 triệu đồng.
Dải giá rẻ xuất hiện dịp cao điểm hè sau khi Vietnam Airlines tung gần 300.000 vé hạng phổ thông với mức từ gần 1,1 triệu đồng một chiều (gồm thuế, phí) trong 3 tháng tới. Lượng vé này chiếm hơn 30% tổng số chỗ cung ứng trong các chuyến bay sớm và đêm trên các chặng nội địa của hãng vào dịp cao điểm hè.
Trước đó, Vietjet cũng tung loạt vé 0 đồng, 90.000 đồng…cho các tháng cuối năm trên nhiều đường bay từ Hà Nội, TP HCM đi Đà Nẵng, Nha Trang, Quy Nhơn, Đà Lạt, Phú Quốc.
Động thái này được hai ông lớn thực hiện sau khi Cục Hàng không kiểm tra việc bán, kê khai giá vé máy bay của các hãng trong nước. Trong bối cảnh thị trường hàng không nội địa thiếu máy bay trầm trọng, cơ quan này cũng yêu cầu các hãng tối ưu hoạt động của tàu bay. Việc này để họ tăng thêm chuyến sau 21h hàng ngày, đáp ứng nhu cầu của hành khách.
Đến ngày 16/5, Cục cho biết giá vé máy bay tạm hạ nhiệt sau cao điểm nghỉ lễ 30/4 – 1/5. Đơn vị này cũng đánh giá dịp hè sắp tới, hành khách có cơ hội tiếp cận các mức hợp lý trên nhiều đường bay nội địa. Theo Cục, việc các hãng đưa ra nhiều vé máy bay giá rẻ, trong đó có 0 đồng, cho thấy “tính cạnh tranh trên thị trường hàng không nội địa đang duy trì”.
Hiện, mạng bay nội địa Việt Nam được cung cấp chủ yếu bởi 4 hãng, gồm Vietnam Airlines, Vietjet, Bamboo Airways và Vietravel Airlines, sau khi Pacific Airlines dừng bay. Trong đó, thị phần phân khúc giá cao trong tay Vietnam Airlines, thấp thuộc Vietjet.
Tương tự, Vietravel Airlines có chương trình săn vé từ 8.000 đồng (chưa thuế, phí) trong khung 12-14h các ngày thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần. Thời gian bay các vé siêu rẻ này áp dụng đến hết ngày 26/10.
Cục Hàng không Việt Nam và các hãng luôn khuyến cáo hành khách cần sớm có kế hoạch di chuyển, mua vé qua kênh bán chính thức và chủ động theo dõi thông tin kế hoạch khai thác của hãng bay để chọn được vé giá hợp lý.
Bên cạnh hàng không, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Danh Huy cho rằng hành khách có thể chọn đường sắt để di chuyển. Ngành này cũng tăng khai thác các tuyến hiện có, mở thêm tàu SE 19, 20 chặng Hà Nội – Đà Nẵng, hay SE 21, 22 chất lượng cao TP HCM đi Đà Nẵng, để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.
Cũng theo ông Huy, đường sắt vẫn là phương tiện di chuyển có chi phí hợp lý nếu đi dưới 1.000 km. Còn trên 1.000 km thì hàng không là lựa chọn tốt hơn.
Ngoài ra, theo cơ quan quản lý, các cơ sở lưu trú, nhà hàng cũng cần cân đối để đưa ra sản phẩm, gói tour giá phù hợp nhằm kích cầu du lịch.
Trước đó, trong báo cáo về tình hình giá vé máy bay 4 tháng đầu năm, Cục cũng đã khẳng định giá vé máy bay của các hãng Việt Nam tăng cũng nằm trong xu hướng chung trên thế giới. Nguyên nhân là bị tác động bởi 5 yếu tố chính gồm giá nhiên liệu lên cao, chênh lệnh tỷ giá, việc triệu hồi động cơ của nhà sản xuất Pratt&Whitney, giá thuê tàu bay tăng cao và tình hình cung cầu vận tải hàng không.
Cơ quan này cũng dự báo tình trạng lệch cung cầu sẽ tiếp tục xảy ra trong giai đoạn cao điểm hè năm nay. Điều này cũng gây áp lực nhất định lên giá vé máy bay trên các chặng bay nội địa, nhất là đến các điểm du lịch, nghỉ dưỡng.
Khảo sát các trục bay chính Hà Nội – TP HCM, Hà Nội – Đà Nẵng và TP HCM – Đà Nẵng ghi nhận gia tăng tỷ lệ phân khúc giá cao. Tuy nhiên, theo Cục Hàng Không, phần lớn (60-70%) vé máy bay bán ra của các hãng nằm ở phân khúc thấp và trung bình. Tức là, “dải vé phân khúc giá cao chiếm tỷ lệ nhỏ”.
Trong số các hãng bay, dải phân khúc giá cao của Vietnam Airlines tăng so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, chặng TP HCM – Phú Quốc của hãng này có tỷ lệ vé giá cao tăng mạnh nhất, chiếm 52,8%, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ 32,4%; chặng Hà Nội – Đà Nẵng của Bamboo Airways tăng từ 15,4% lên 26,1%; Vietravel Airlines phân khúc giá cao tăng mạnh nhất trên đường bay Hà Nội – Đà Nẵng, từ 9,4% năm 2023 lên 22% năm nay.
Riêng với giai đoạn lễ 30/4, khi so sánh với cùng kỳ năm 2023, các mức giá vé máy bay hạng phổ thông cơ bản trên các đường bay nội địa cũng ghi nhận gia tăng trên các trục bay Hà Nội – TP HCM, Hà Nội – Đà Nẵng và TP HCM – Đà Nẵng. Mức tăng cao nhất của các trục này là 40% và thấp nhất 2,1% (tùy hãng, tuỳ chặng bay).
Giá bán được các hãng thiết lập theo nhiều dải tùy tình hình cung, cầu trên thị trường, cũng như thời điểm mở bán trước mỗi chuyến bay. Tuy nhiên, tổng giá bán và phí quản trị hệ thống không được vượt 4 triệu đồng – mức trần tối đa theo quy định mà hành khách phải trả cho một vé máy bay nội địa (chưa bao gồm thuế VAT và các khoản thu hộ). Mức trần này được áp dụng trên khung các đường bay nội địa dài nhất – 1.280 km trở lên, tương đương với hành trình Hà Nội – Phú Quốc từ ngày 1/3.
Qua kiểm tra niêm yết giá vé, Cục Hàng không ghi nhận các hãng đã thực hiện đầy đủ, bao gồm giá dịch vụ vận chuyển, phụ thu quản trị hệ thống, phụ thu dịch vụ hệ thống, phụ thu dịch vụ tiện ích, phụ thu dịch vụ đặt vé (nếu có). Ngoài ra, các khoản thu hộ (dịch vụ phục vụ hành khách và đảm bảo an ninh hành khách, hành lý) và thuế VAT cũng đều được niêm yết.
Với các vé máy bay được bán trực tiếp tại phòng vé đều thu thêm một khoản phí khoảng 50.000 đồng và khoản này không áp dụng khi khách mua trực tuyến trên trang web, ứng dụng điện thoại chính thức của hãng.
Các hãng thực hiện đúng về quy định niêm yết song Cục hàng không cho rằng việc thể hiện thông tin trên website của các hãng bay chưa đồng nhất và có nội dung khoản thu dễ gây hiểu lầm về cách gọi/đặt tên. Do đó, nhiều hành khách không nắm rõ chi tiết về các khoản phải trả trong tổng giá vé phải thanh toán.
Trong buổi làm việc gần đây, Cục cũng đã đề nghị 4 hãng hàng không rà soát, điều chỉnh cách thức hiển thị thông tin, làm rõ những khoản mục cấu thành mà khách hàng phải trả trong giá vé máy bay thể hiện. Dự kiến, Cục Hàng không sẽ làm việc với các hãng để thống nhất cách thể hiện, bảo đảm thông tin rõ ràng, đầy đủ.
Trong quý I, các hãng bay Việt Nam vận chuyển 13 triệu lượt khách, giảm 5% so với cùng kỳ 2023. Trong đó, lượng khách nội địa giảm 18%, xuống còn 8,5 triệu lượt.
thời gian tới một số sân bay Việt Nam cũng sẽ nâng cấp và điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu khai thác và tăng thêm tiện ích giúp cho khách hàng có trải nghiệm tốt hơn.
Lịch bay của các hãng hàng không Việt Nam buộc phải thay đổi do sân bay Cam Ranh tạm ngừng tiếp nhận máy bay vào một số khung giờ ngày 10 và 12/6.
Cơ quan chức năng hàng không cho biết sân bay Cam Ranh (Khánh Hòa) sẽ tạm ngừng tiếp nhận tàu bay vào các khung giờ 6h30-11h, 14h-17h và 18h30-21h30 ngày 10 và 12/6. Do đó, một số chuyến bay đến và đi từ sân bay này phải thay đổi kế hoạch khai thác.
